Als je met bekabeling werkt, kom je al snel de term American Wire Gauge tegen. Dit systeem, ook wel AWG genoemd, geeft aan hoe dik een draad / ader is. De juiste draaddikte is essentieel voor een veilige en efficiënte geleiding. Op deze pagina leggen we stap voor stap uit wat AWG betekent, hoe je de waarden interpreteert, en hoe je het systeem toepast bij het kiezen van de juiste kabel.
Het American Wire Gauge systeem is in de negentiende eeuw ontwikkeld in de Verenigde Staten als standaard voor de draaddikte van elektrische kabels. De reden hiervoor was simpel: uniformiteit. Er waren verschillende systemen in omloop die onderling niet goed te vergelijken waren, waardoor fouten ontstonden bij installatie.
AWG is gebaseerd op het aantal trekkingen dat nodig is om een koperdraad tot een bepaalde diameter te verkleinen. Hoe vaker een draad wordt getrokken, hoe dunner deze wordt en hoe hoger het AWG-nummer. Het systeem wordt nog steeds veel gebruikt in Noord-Amerika en ook in Nederland zie je het regelmatig terug op datasheets van netwerkkabels, luidsprekerkabels en stroomdraden.
Een belangrijk kenmerk van AWG is dat het systeem afneemt. Dat wil zeggen: hoe hoger het AWG-getal, hoe dunner de draad. Zo heeft een kabel van AWG 12 een grotere diameter dan een kabel van AWG 24.
Bijvoorbeeld:
AWG 10 staat voor een draad met een diameter van ongeveer 2,59 millimeter
AWG 16 is 1,29 millimeter in diameter
AWG 24 heeft een diameter van slechts 0,51 millimeter
Deze afname is niet lineair, maar logaritmisch. Dat betekent dat kleine verschillen in AWG grote verschillen in oppervlakte en weerstand kunnen betekenen. Daarom is het belangrijk om zorgvuldig te kijken welke waarde je nodig hebt voor jouw toepassing.
Een overzichtelijke AWG-tabel helpt je om snel inzicht te krijgen in de specificaties van een kabel. Hieronder zie je wat je uit zo’n tabel kunt halen:
|
AWG |
Diameter (mm) |
Oppervlakte (mm²) |
Weerstand (Ω/km) |
Max. stroomsterkte (A) |
|
10 |
2,59 |
5,26 |
3,28 |
55 |
|
12 |
2,05 |
3,31 |
5,21 |
41 |
|
16 |
1,29 |
1,31 |
13,17 |
22 |
|
20 |
0,81 |
0,52 |
33,6 |
11 |
|
24 |
0,51 |
0,20 |
84,2 |
3,5 |
Deze tabel laat zien hoe de draaddikte de elektrische eigenschappen van een kabel beïnvloedt. Hoe dunner de draad, hoe hoger de weerstand, en hoe minder stroom deze veilig kan doorvoeren.
Om te bepalen of een kabel geschikt is voor jouw situatie, kun je een aantal eenvoudige berekeningen uitvoeren. De belangrijkste daarvan is de berekening van spanningsverlies.
Stel: je gebruikt een kabel van AWG 16 met een lengte van 20 meter voor een stroom van 10 ampère. De weerstand van deze kabel is 13,17 ohm per kilometer, dus 0,263 ohm over 20 meter (heen en terug). Het spanningsverlies is dan:
Spanningsverlies = stroom × weerstand = 10 × 0,263 = 2,63 volt
Bij een netspanning van 12 volt betekent dat een verlies van ruim 20 procent, wat te veel is. In dat geval kies je dus een dikkere kabel, bijvoorbeeld AWG 14 of AWG 12.
Bij het selecteren van het juiste draadformaat komt meer kijken dan alleen de lengte en het stroomverbruik. Ook de toepassing en omgevingsfactoren spelen mee.
Voorbeelden:
Netwerkkabels: bij lange afstanden kan te dunne bekabeling signaalverlies veroorzaken
Luidsprekerkabels: bij hoge vermogens wil je zo min mogelijk weerstand in de kabel
Zonnepanelen: hogere stromen en lage spanningen vragen om dikkere kabels om verlies te beperken
Let op bij toepassingen in huisinstallaties. Gebruik altijd kabels die voldoen aan de Nederlandse normen en veiligheidsrichtlijnen. Een te dunne draad kan oververhit raken, met risico op brand.
Een handige vuistregel is: hoe lager het AWG-getal, hoe dikker de draad. Maar als je het precies wilt weten, gebruik dan een tabel of calculator.
Voorbeeld: AWG 16 is 1,29 mm in diameter en heeft een oppervlak van 1,31 mm².
In Europa wordt meestal gebruikgemaakt van metrische aanduidingen in mm². AWG is vooral gangbaar in de VS en bij producten uit Azië of Amerika. De belangrijkste verschillen:
AWG is gebaseerd op diameter, metrisch op doorsnede-oppervlak
AWG is niet lineair, metrisch wel
AWG gebruikt hele getallen, metrisch werkt vaak met decimalen
Ja. Elke draad heeft een maximale stroomcapaciteit. Overschrijding kan leiden tot oververhitting. Gebruik daarom altijd een kabel met een marge, zeker bij continu gebruik. Raadpleeg hiervoor de datasheet van de kabel of een betrouwbare AWG-tabel.
